. ૬ જુલાઈ સુધી યોજાનારા ડિજિટલ પ્રદર્શનની મુલાકાત લેવા વિદ્યાર્થીઓ-યુવાઓને
આહવાન કરતાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્રભાઈ મોદી

વડાપ્રધાન નરેન્દ્રભાઈ મોદીના હસ્તે ડિજિટલ ઈન્ડિયાની વર્ષગાંઠની ઉજવણીના ભાગરૂપે ‘ડિજિટલ ઇન્ડિયા વીક-૨૦૨૨’નો દેશવ્યાપી શુભારંભ કરવામાં આવ્યો છે. આ કાર્યક્રમ અંતર્ગત મહાત્મા મંદિર ગાંધીનગર ખાતે તા. ૪થી ૬ જુલાઈ દરમિયાન ડિજિટલ ક્ષેત્રે કાર્યરત સંસ્થાઓના વિવિધ પ્રદર્શનો યોજાઈ રહ્યાં છે. જેમાં સ્ટાર્ટઅપ, સરકાર, ઉદ્યોગ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની જનભાગીદારી થકી ૨૦૦થી વધુ સ્ટોલ સાથે આ પ્રદર્શન મેળામાં રોજિંદી જીવનશૈલીને સરળ બનાવતા વિવિધ ડિજિટલ સોલ્યુશન્સ જેવા કે આધાર, યુપીઆઈ, કૉ-વિન, ડિજિલૉકર જેવા જાહેર ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ મારફત નાગરિકોને સેવાઓ કેવી રીતે સરળતાથી મળી રહે છે તે અંગેની માહિતી આપવામાં આવી છે.
તા. ૬ જુલાઈ સુધી યોજાનાર આ આધુનિક ટેકનોલૉજીસભર પ્રદર્શનની મુલાકાત લેવા વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ ઉદ્ઘાટન પ્રસંગે વિદ્યાર્થીઓ-યુવાઓ સહિત ટેકનોસેવીઓને અનુરોધ કર્યો હતો.
ટેકનોલૉજીયુક્ત આધુનિક પ્રદર્શનની એક ઝલક :
આ પ્રદર્શનમાં મુખ્યત્વે નેશનલ ઇન્ફોર્મેટિક્સ સેન્ટર, કોમન સર્વિસ સેન્ટર, આધાર, સી-ડેક, આયુષમાન ભારત ડિજિટલ મિશન, ડિજિટલ પેમેન્ટ પેવેલિયન, ગુજરાત ઇન્ફોર્મેટિક્સ લિમિટેડ, ડિજિટલ ઇન્ડિયા કોર્પોરેશન, સેફ એન્ડ ટ્રસ્ટેડ ઇન્ટરનેટ, ઇ-સંજીવની, ડિજિટલ ભાષિની, નેશનલ ઇ-ગવર્નન્સ ડિપાર્ટમેન્ટ, એજ્યુકેશન એન્ડ રિસર્ચ નેટવર્ક, આઈ-ક્રિએટ, આઈટી આધારિત ફિનટેક કંપનીઓ તેમજ બિહાર અને ઉત્તરાખંડના આઈટી વિભાગો વગેરે જેવી મહત્વની સંસ્થાઓ ભાગ લઈ રહી છે.
કેન્દ્ર સરકારની એક આગવી પહેલ CSC એટલે કોમન સર્વિસ સેન્ટર. CSCના માધ્યમથી દેશના લાખો ગામોમાં નાગરિકોને ઘરે બેઠા અંદાજે ૪૦૦ જેટલી સરકારી સેવાઓ ઓનલાઇન ઉપલબ્ધ કરવામાં આવે છે. જે અંતર્ગત ગુજરાત સહિત ભારતના ૨૮ રાજ્યોમાં ૧,૭૮૬ જેટલી CSC બાળ વિદ્યાલય કાર્યરત છે. આ બાળ વિદ્યાલયમાં ૩ થી ૬ વર્ષના બાળકોને NEP-2020 હેઠળ ટેક્નોલોજી એેનેબલ પ્લેફુલ લર્નિંગ આપવામાં આવે છે. જેનો ટેક્નોલોજી આધારિત અભ્યાસક્રમ IIT દિલ્હી, દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે.
CSC હેઠળ મુખ્યત્વે ડિજિટલ વિલેજ, CSC એકેડમી, CSC ઓલિમ્પિયાડ, ગ્રામીણ e-store, CSC FPO મોડેલ અને CSC એગ્રિકલ્ચર જેવી સેવાઓનો સમાવેશ થાય છે.
નેશનલ પેમેન્ટ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયા-NCPI અંતર્ગત ‘‘ડિજિટલ પેમેન્ટ પેવેલિયન’’ તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. જેમાં વિવિધ ઓનલાઇન પેમેન્ટ સેવાઓ જેવી ભારત પે, કાર્ડ 91, SBI, Zaggle, ઇન્ડિયા પોસ્ટ પેમેન્ટ બેંન્ક, Paytm, Tone Tag- પેમેન્ટ સર્વિસ, DBT ભારત અને bob વર્લ્ડ જેવી સેવાઓ અને તેનો ડિજિટલ માધ્યમથી કેવી રીતે ઉપયોગ કરવો તેના વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી.
ભારતના નાગરિકોને ઘરે બેઠા AIIMS જેવી પ્રતિષ્ઠિત આરોગ્ય સંસ્થાના તબીબો દ્વારા ટેલિફોન-મોબાઇલ પર માર્ગદર્શન મળી રહે તેવા ઉમદા હેતુથી વર્ષ ૨૦૧૯માં ભારત સરકાર દ્વારા ઇ-સંજીવની-નેશનલ ટેલીમેડિસિન સર્વિસ શરૂ કરવામાં આવી છે. આ સેવા હેઠળ સમગ્ર ભારતમાં અત્યાર સુધીમાં ૪ કરોડથી પણ વધુ નાગરિકોએ જ્યારે ભારત બહાર ૨ લાખથી વધુ લોકોએ લાભ લીધો છે.
આયુષમાન ભારત ડિજિટલ મિશન અંતર્ગત દરેક નાગરિકોને ૧૪ આંકડાનો આયુષમાન ભારત હેલ્થ અકાઉન્ટ (ABHA) નંબર આપવામાં આવશે, જેમાં દર્દીની સંપૂર્ણ વિગતો સામેલ હશે, આ માટે આભા એપ પણ લૉન્ચ કરવામાં આવી છે, જેમાં દર્દીની સ્વાસ્થ્યલક્ષી તમામ વિગતો સામેલ હશે. આ મિશન હેઠળ હેલ્થકેર પ્રોફેશનલ્સ રજિસ્ટ્રી, હેલથ ફેસીલિટી રજિસ્ટ્રી અને યુનિફાઈડ હેલ્થ ઇન્ટરફેસ-યુએચઆઈ જેવી ઓનલાઈન આરોગ્યલક્ષી સુવિધાઓ-સેવાઓ ઉપલબ્ધ થશે.
નેશનલ ઇન્ફોર્મેટિક્સ સેન્ટર દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવેલ ૭૫ જેટલી મહત્વની ડિજિટલ સેવાઓ અંગેની જાણકારી ડિજિટલ માધ્યમથી આપવામાં આવી છે, જેમાં વન નેશન વન રાશન કાર્ડ, ઇ-હોસ્પિટલ, આરોગ્ય સેતુ, પીએમ-કિસાન, ઇ-શ્રમ, ઇ-કોર્ટ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
સી-ડેક, પૂના દ્વારા નેશનલ સુપર કોમ્પ્યુટર મિશન અંતર્ગત તૈયાર કરવામાં આવેલા સ્વદેશી સુપર કોમ્પ્યુટર પરમ શાવક-વીઆરનું જ્યારે સી-ડેક ત્રિવેન્દ્રમ દ્વારા નિર્મિત સ્વદેશી માઈક્રો-પ્રોસેસર ‘તેજસ’નું તથા હિઅરીંગ એઈડ ડિવાઈસ ‘તરંગ’નું નિદર્શન કરવામાં આવ્યું છે.
ડિજિટલ ભાષિની એપ થકી કોઈપણ નાગરિક પોતાને માલૂમ ન પડતી ભાષાનું ભાષાંતર કરી શકશે. આ ભાષાંતર ટાઈપ કરેલા અક્ષરનો ફોટો પાડીને કે વૉઈસ દ્વારા પણ ત્વરિત પોતાની ભાષામાંતેનું ભાષાંતર સરળતાથી કરી શકશે. આ પ્રોગ્રામમાં પ્રથમ વર્ષમાં ૧૦ સ્થાનિક ભાષાઓનો સમાવેશ કરવામાં આવશે. ત્યાર બાદ બીજા વર્ષે અન્ય ચાર ભાષાઓને પણ આવરી લેવામાં આવશે. હાલમાં ૭૦ જેટલા સ્ટાર્ટઅપ્સ અને સરકાર મળીને પ્રોગ્રામને વ્યવસ્થિત રીતે તૈયાર કરવા માટે કાર્ય કરી રહી છે. પ્રોગ્રામમાં કોઈપણ ઊણપ ન રહે તે માટે મદ્રાસ, હૈદરાબાદ તથા મુંબઈની આઈઆઈટી પ્રોગ્રામના સુચારું આયોજન માટે કાર્યરત છે. આ એપ્લિકેશનના નિર્માણ બાદ કોઈપણ મોબાઈલ કંપની વિનામૂલ્યે તેનો ઉપયોગ કરી શકશે.
આઈ-ક્રિએટ તકનિકી ઉત્પાદન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી આયાતી ચિપ્સ પરનું અવલંબન ઘટાડવા અને ભારતનું આઈપી રાખવા માટે એક ‘સિસ્ટમ ઓન ચીપ’ વિકસાવી રહી છે, જે એક મોટર કન્ટ્રોલર, વાહન નિયંત્રણ એકમ અને બેટરી થર્મલ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમને બે ઇંચની QFN ચીપમાં સમાવી શકવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.

સાવધાન – વોટ્સએપ સપોર્ટ સેન્ટરના નામે થઇ શકે છે છેતરપિંડી

વોટ્સએપનો બહુ બહોળો ઉપયોગ થતો હોવાથી, તેમાં છેતરપિંડીના નીતનવા કીમિયા પણ લોકો શોધતા રહે છે. જેમ કે વોટ્સએપ સપોર્ટ સેન્ટરને નામે થતી છેતરપિંડી.

તમે કદાચ જાણતા હશો કે વોટ્સએપ એકાઉન્ટ સંબંધિત આપણને કોઈ પણ સમસ્યા હોય તો આપણે સીધો વોટ્સએપનો સંપર્ક કરી શકીએ છીએ. એ માટે વોટ્સએપ એપમાં સેટિંગ્સમાં હેલ્પ સેકશનમાં જવાનું હોય છે. અહીં ‘કોન્ટેક્ટ અસ’નો વિકલ્પ જોવા મળે છે. તેને ક્લિક કરતાં એક બોક્સ ખૂલે છે, જેમાં આપણે આપણી સમસ્યા વોટ્સએપને લખીને મોકલી શકીએ છીએ (વોટ્સએપ પેમેન્ટ સંબંધિત કોઈ તકલીફ હોય તો એ માટે પેમેન્ટ્સના હોમસ્ક્રીન પરથી સપોર્ટ માટે આગળ વધવાનું હોય છે).

આ મુજબ આપણે આપણી સમસ્યા વોટ્સએપને લખીને મોકલીએ ત્યારે ઇચ્છીએ તો આપણા ફોનના મોડેલ તથા સેટિંગ્સ સંબંધિત ટેકનિકલ વિગતો ઉમેરવાનો વિકલ્પ પણ પસંદ કરી શકીએ છીએ. આ પછી વોટ્સએપ આપણો વોટ્સએપ ચેટ દ્વારા વળતો સંપર્ક કરે છે.

અહીં સુધી તો બધી વાત બરાબર છે. પરંતુ તકલીફ ત્યારે શરૂ થાય છે જ્યારે વોટ્સએપની આ સુવિધાનો કેટલાક લોકો ગેરલાભ ઉઠાવે છે. વોટ્સએપના હેલ્પ સેન્ટરનો કોન્ટેક્ટ કરવાની વિધિ સાવ સીધી સાદી છે પરંતુ ઠગ લોકો સામેથી વોટ્સએપ સપોર્ટ સેન્ટરનો દેખાવ ઊભો કરીને જુદા જુદા લોકોને રેન્ડમલી મેસેજ મોકલે છે. જે રીતે પેટીએમ જેવા વોલેટમાં કેવાયસી બાકી હોવાનું કહીને લોકોને ઠગવામાં આવે છે એ રીતે વોટ્સએપમાં આપણું એકાઉન્ટ ચાલુ રાખવા માટે અમુક વેરિફિકેશન જરૂરી છે એવું કહીને આપણી વિગતો માગવામાં આવે છે. ઘણા લોકો તેમને મળેલો આવો મેસેજ સાચો છે કે નહીં તે તપાસ્યા વિના પોતાની વિગતો આપી બેસે છે.

હવે સવાલ એ થાય કે આપણને મળેલો મેસેજ ખરેખર વોટ્સએપ તરફથી આવ્યો છે કે અન્ય કોઈ વ્યક્તિ કે ઠગ તરફથી તેની ખાતરી કેવી રીતે કરવી?

આનો એક સહેલો રસ્તો છે. જે રીતે ફેસબુક, ટ્વીટર વગેરેમાં જે તે એકાઉન્ટ અસલી હોવાનું દર્શાવતા વેરિફિકેશન માર્ક હોય છે એ જ રીતે વોટ્સએપમાં પણ એકાઉન્ટ જેન્યુઇન હોવાનો એક ટિક માર્ક હોય છે. આવી સગવડ માત્ર વોટ્સએપના બિઝનેસ એકાઉન્ટને મળે છે. વોટ્સએપ બિઝનેસ એકાઉન્ટનો ઉપયોગ કરતી કંપની અમુક વિધિ પૂરી કરીને તેમનું એકાઉન્ટ વેરિફાય કરી શકે છે અને એ પછી તેમના વોટ્સએપ બિઝનેસ એકાઉન્ટમાં એકાઉન્ટ અસલી હોવાનું ચિહ્ન ઉમેરાય છે. આ ચિહ્ન વોટ્સએપમાં એકાઉન્ટ યૂઝરના નામ પછી જોવા મળે છે.

દેખીતું છે કે વોટ્સએપ સપોર્ટ સેન્ટરનો દેખાવ કરતા ઠગના એકાઉન્ટને આવો વેરિફિકેશન માર્ક મળે નહીં. આથી તે અન્ય કોઈ જગ્યાએ વેરિફિકેશન માર્કની ઇમેજ ઉમેરે છે. ઠગ માટે સૌથી સહેલો રસ્તો પોતાની પ્રોફાઇલ ઇમેજમાં વોટ્સએપનો લોગો ઉમેરી ત્યાં જ એકાઉન્ટ વેરિફાઇડ હોવાનું દર્શાવતો ગ્રીન બેજ મૂકી દેવાનો હોય છે. વાસ્તવમાં વોટ્સએપમાં એકાઉન્ટ વેરિફિકેશન માર્ક યૂઝર એકાઉન્ટના નામની પછી ઉમેરાય છે, એની પ્રોફાઇલ ઇમેજમાં નહીં. આથી વોટ્સએપ સપોર્ટ સેન્ટરના નામે કોઈ મેસેજ આવ્યો હોય અને તેમાં જે તે બિઝનેસ એકાઉન્ટના નામની બાજુમાં વેરિફિકેશન માર્ક જોવા ન મળે પરંતુ પ્રોફાઇલમાં એવો માર્ક જોવા મળે તો તેનો અર્થ સ્પષ્ટ છે એ કોઈ ઠગનું નકલી એકાઉન્ટ છે અને એ તમને વોટ્સએપના સપોર્ટ સેન્ટરના નામે ઠગવાનું કોશિશ કરી રહ્યો છે.

આવું થાય ત્યારે એ મેસેજના જવાબરૂપે તમારી કોઈ પણ માહિતી આપશો નહીં. વધારાના એક કદમ તરીકે તમે એ યૂઝર એકાઉન્ટને શંકાસ્પદ એકાઉન્ટ તરીકે વોટ્સએપને રિપોર્ટ કરી શકો છો અને એ પછી એ એકાઉન્ટને બ્લોક કરી દેવું સારું.

સામાન્ય રીતે ઠગ લોકો વોટ્સએપ સપોર્ટ સેન્ટરના નામે આપણા ક્રેડિટ કાર્ડ કે આધાર કાર્ડની વિગતો, પાન નંબર કે પછી વોટ્સએપના છ ડિજિટના પાસકોડ જેવી વિગતો માગતા હોય છે અને એમ ન કરવામાં આવે તો એકાઉન્ટ બ્લોક થઈ જશે તેવી આડકતરી ધમકી આપવામાં આવતી હોય છે. વોટ્સએપ તરફથી સત્તાવાર રીતે આવી જ કોઈ માહિતી માગવામાં આવતી નથી. આથી આવા છટકામાં ફસાશો નહીં!

કોમ્પ્યુટરના કીબોર્ડના શોર્ટ્સકટ વિશે જાણસો તો તમારુ કામ થશે અડધી મીનિટમાં

F1થી લઈને F12 સુધીના કમ્પ્યૂટર કીબોર્ડના શોર્ટકટ્સ વિશે જાણો….

– કોમ્પેક્ટ સિસ્ટમ અથવા લેપટોપમાં આ Keyની સંખ્યા ઓછી થઈ જાય છે

એક ફુલ સાઈઝ કી બોર્ડમાં 101થી લઈને 105 સુધીની Key હોય છે. જોકે, કોમ્પેક્ટ સિસ્ટમ અથવા લેપટોપમાં આ Keyની સંખ્યા ઓછી થઈ જાય છે. કીબોર્ડ ભલે ગમે તેટલું નાનું હોય તેમાં આલ્ફાબેટ સાથે ફંક્શન કી ચોક્કસપણે હોય છે. આ 12 ફંક્શન Key F1 થી લઈને F12 સુધી હોય છે. અમે તમને આ ફંક્શન કીના કામ વિશે જણાવીશું.

કીબોર્ડની ફંક્શન Keyની ડિટેલ

F1: જ્યારે કમ્પ્યૂટર ઓન કરવામાં આવે છે તે સમયે આ બટન પર ક્લિક કરવાથી સિસ્ટમના સેટઅપ પર પહોંચશો. ત્યાંથી બૂટ પ્રોસેસ અથવા બીજા સેટિંગ્સને ચેન્જ કરી શકાય છે.

F2: આ Keyની મદદથી તમે કોઈ પણ ફાઈલને રીનેમ કરી શકો છો. મહત્વની વાત એ છે કે, ઘણી બધી ફાઈલોનું સરખું નામ કરવું હોય તો બધી ફાઈલોને સિલેક્ટ કરીને આ કી પર ક્લિક કરવાથી નામ બદલી શકાય છે. માઈક્રોસોફ્ટ વર્ડમાં આ Key પર ક્લિક કરવાથી ફાઈલનું પ્રિન્ટ પ્રિવ્યુ જોઈ શકાય છે.

F3: વિન્ડોઝમાં આ Keyના ઉપયોગથી સર્ચ બોક્સ ઓપન કરી શકાય છે. એટલે કે, તમે કાઈલ અથવા ફોલ્ડરને સર્ચ કરી શકો છો. MS DOSમાં પ્રેસ કરવાથી પહેલા ટાઈપ કરવામાં આવેલી કમાંડ બીજી વખત ટાઈપ થઈ જાય છે.

F4: માઈક્રોસોફ્ટ વર્ડમાં આ Key પર ક્લિક કરવાથી અગાઉના કામ રિપીટ થઈ જાય છે. જેમ કે, જે શબ્દ પહેલા ટાઈપ કર્યા હતા તે ફરીથી થઈ જશે. જે શબ્દ બોલ્ડ કર્યો છે તે ફરીથી થઈ જશે.

F5: કમ્પ્યૂટરને રિફ્રેશ કરવા માટે કામ આવે છે. આ Keyથી ફાઈલ ઓટો અરેન્જ થઈ જાય છે. પાવર પોઈન્ટમાં આ Keyને પ્રેસ કરવાથી સ્લાઈડ શો શરૂ થઈ જાય છે.

F6: આ Keyને પ્રેસ કરવાથી વિન્ડોઝમાં ખોલેલા ફોલ્ડર્સના કન્ટેન્ટ જોવા મળે છે. માઈક્રોસોફ્ટ વર્ડમાં ખોલેલા અનેક ડોક્યુમેન્ટસને એક બાદ એક જોવા માટે Control+Shift+F6નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

F7: માઈક્રોસોફ્ટ વર્ડમાં જો આ Keyને પ્રેસ કર્યા બાદ ટાઈપ કરીએ તો તે શબ્દની સ્પેલિંગ ચેક થવા લાગે છે.

F8: માઈક્રોસોફ્ટ વર્ડમાં ટેક્સ્ટને સિલેક્ટ કરવા માટે આ Keyનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

F9: માઈક્રોસોફ્ટ આઉટ લુકમાં ઈ-મેલ મોકલવા અથવા રિસીવ કરવા માટે આ Keyનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. અનેક લેપટોપમાં આની મદદથી સ્ક્રીનની બ્રાઈટનેસને પણ કંટ્રોલ કરી શકાય છે.

F10: કોઈ પણ સોફ્ટવેરમાં કામ કરતી વખતે આ Key પર ક્લિક કરતા જ મેન્યુ ઓપન થાય છે. આ ઉપરાંત Shift સાથે F10 પ્રેસ કરવા પર આ માઉસના રાઈટ ક્લિકનું કામ કરે છે.

F11: ઈન્ટરનેટ બ્રાઉઝર્સમાં ફુલ સ્ક્રીન વ્યૂ કરવા માટે આ Keyનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

F12: માઈક્રોસોફ્ટ વર્ડમાં આ Keyને પ્રેસ કરવાથી Savs Asનું ઓપ્શન ખુલે છે. Shift સાથે F12 પ્રેસ કરવાથી માઈક્રોસોફ્ટ ફાઈલ સેવ થાય છે.